Dzieci i młodzież w miarę rozwoju psychofizycznego powinny dokonywać konfrontacji teorii z praktyką i otaczającą rzeczywistością wykorzystując teoretyczną wiedzę wyniesioną ze szkoły czy domu rodzinnego. Aby to zrobić, uczniowie muszą wyjść poza teren placówki i poznać procesy, zjawiska oraz pewne wydarzenia. Wycieczki znacznie ułatwiają rozwój emocjonalny uczniów, a nauczycielom umożliwiają zintegrować treści metod nauczania oraz wychowania z fachowym zaspokajaniem wielu potrzeb rozwojowych. Istnieje wiele różnych typów wycieczek szkolnych, które odróżniają się nieco inną specyfiką i wymagają innych umiejętności nie tylko od uczestników, ale również od opiekuna. Kurs kierowników wycieczek pozwala zdobyć niezbędną wiedzę przydatną w każdych warunkach.
Wycieczki turystyczno-krajoznawcze
Krajoznawstwo oraz turystyka może być organizowana zarówno w ramach zajęć lekcyjnych, jak i pozalekcyjnych oraz pozaszkolnych. Uczniowie dzięki nim:
- poznają kraj, jego środowisko przyrodnicze, tradycje, zabytki kultury i historii,
- poszerzają wiedzę z różnych dziedzin życia kulturalnego, społecznego i gospodarczego,
- podnoszą sprawność fizyczną,
- zdobywają wiedzę o zasadach ochrony środowiska naturalnego, a także umiejętności korzystania z zasobów natury,
- poznają zasady bezpiecznego zachowania się w wielu różnych sytuacjach.
Wycieczki turystyczno-krajoznawcze mogą być realizowane w ramach wycieczek:
- pieszych,
- górskich,
- rowerowych,
- autokarowych,
- innych (np. spływy kajakowe).
Każdy z tych rodzajów wycieczek szkolnych wymaga dostosowania się do danej sytuacji i przestrzegania odpowiednich zasad nie tylko uczestników, ale również kadrę wycieczki, w tym opiekuna.
Wycieczki piesze
To z pozoru najbezpieczniejsza forma wycieczki szkolnej, jednak w tym przypadku opiekun musi być bardzo wyczulony na różne niebezpieczeństwa, jakie mogą spotkać uczestników. Podczas tego typu wycieczek bardzo ważne jest podzielenie ich w pary, częste przeliczanie grupy, a także odpowiednie rozłożenie kadry wycieczki (jeden z opiekunów na początku, drugi w środku, a trzeci na końcu kolumny). Wszystko po to, aby mieć pod kontrolą każde przejście pomiędzy punktami wycieczki.
Żeby piesza wycieczka była odpowiednio zaplanowana, organizatorzy muszą określić cele wyprawy, dostosować długość tras, a także przydzielić obowiązki osobom funkcyjnym. Dobrze byłoby, gdyby opiekun wycieczki znał trasę lub dobrze zorientował się w terenie, na którym mają odbywać się różne aktywności. Warto, aby opiekun miał ze sobą mapę topograficzną danej okolicy, która będzie szczególnie przydatna w przypadku nieprzewidzianych sytuacji i konieczności zmiany trasy.
Wycieczki górskie
Tego typu aktywności wymagają od opiekuna przede wszystkim bardzo dobrej komunikacji z grupą oraz przewodnikami turystycznymi (górskimi), którzy bardzo często również biorą udział podczas tego typu wycieczek. Opiekun musi zadbać o to, aby każdy z uczestników był odpowiednio ubrany i spakowany w rzeczy niezbędne w przypadku np. załamania pogody oraz pożywienie.. Odpowiada on również za zorganizowanie odpoczynku w trakcie wchodzenia na konkretny punkt. Opiekun musi wybrać ścieżkę dostosowaną do wieku i predyspozycji uczestników, aby trasa nie wpłynęła negatywnie na odbiór wyjazdu. W przypadku wycieczek górskich, 1 opiekun przypada na 10 uczestników.
Wycieczki rowerowe
Ten rodzaj wycieczki wymaga od opiekuna sporych umiejętności organizacyjnych. Musi on sprawdzić, czy wszyscy uczestnicy posiadają kartę rowerową, a także każdemu z uczestników zapewnić sprawny rower oraz dopilnować, aby każdy posiadał odzież ochronną. Opiekun w tym przypadku bardzo dokładnie musi również zaplanować trasę i wybrać taką, która nie będzie stanowiła zagrożenia. Jego zadaniem jest poinformowanie o wielu zasadach ruchu drogowego oraz zasadach w trakcie przemieszczania się (np. zakaz jazdy 2 uczestników obok siebie). Musi stanowczo reagować również na niedostosowywanie się do poleceń.
Wycieczki autokarowe
W odróżnieniu do powyższych rodzajów wycieczek szkolnych, tego rodzaju aktywności pozwalają opiekunowi kontrolować wszystkich uczestników na stosunkowo małej przestrzeni. Jednak i w tym przypadku musi zachować niezwykłą czujność w kwestiach bezpieczeństwa i dopilnowaniu kilku zasad, m.in. tego, aby:
- miejsca przy drzwiach zajmowały osoby dorosłe,
- autokar był oznakowany,
- przejście autokaru było wolne,
- po każdej przerwie liczba osób była sprawdzana,
- przewidzieć ewentualne przerwy dla załatwiania potrzeb fizjologicznych.
Spływy kajakowe
Wypoczynek uczniów może mieć miejsce również nad wodą podczas spływów kajakowych. Wszyscy uczestnicy muszą być zaznajomieni z zasadami bezpiecznego przebywania nad wodą. Spływ nie może odbyć się, gdy może wystąpić ryzyko załamania pogody (np. podczas silnych wiatrów lub burzy). Kajaki i łodzie muszą być wyposażone z kolei w sprzęt ratunkowy. Opiekun ma za zadanie dopilnować wszystkich tych kwestii oraz współpracować z instruktorami, którzy często nadzorują tego typu aktywności.
Kurs opiekuna wycieczki
Dopilnowanie aspektów organizacyjnych oraz tych związanych z bezpieczeństwem pozwoli wiedza oraz umiejętności nabyte przez kursantów Centrum Doskonalenia Zawodowego, które oferuje Kurs Opiekuna wycieczki. Kursanci poznają specyfikę planowania pracy wychowawczej, zdobędą wiedzę z zakresu organizacji pracy podczas wycieczek szkolnych, a także poznają obowiązujące przepisy w zakresie pobytu dzieci i młodzieży w trakcie wymienionych wyżej rodzajów wycieczek. Absolwenci zostaną przygotowani z zakresu BHP i ratownictwa przedmedycznego, a także poznają tajniki pracy kierownika/opiekuna z personelem pedagogicznym.
Więcej informacji znajdziesz na stronie Kurs kierownika wycieczki.
