Zaktualizowano dnia 23 czerwca 2022
W trakcie roku szkolnego uczniowie zdobywają wiedzę z wielu różnych przedmiotów realizując podstawę programową każdego z nich. Nauka wymaga wysiłku nie tylko w trakcie zajęć lekcyjnych, ale również poza nimi – podczas przygotowań do lekcji w domu. Świetnym rozwiązaniem, aby odetchnąć od obowiązków szkolnych są wycieczki szkolne, które pełnią bardzo często również rolę edukacyjną podczas zwiedzania atrakcyjnych miejsc. Tego typu wyjazdy powinny być dobrane nie tylko adekwatnie do wieku, zainteresowań, czy predyspozycji uczestników. Rodzice oraz opiekunowie chcą mieć również pewność, że wybrana oferta nie tylko będzie atrakcyjna dla uczestników, ale również bezpieczna i odbędzie się z uwzględnieniem obowiązujących przepisów. Przestrzegać ich musi nie tylko organizator, ale również kierownik i opiekun wycieczki. Mogą oni zdobyć wiedzę z tego zakresu realizując Kurs na opiekuna wycieczek.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie organizacji wycieczek szkolnych
Aspekty związane z organizacją i bezpieczeństwem wycieczek szkolnych określa kilka aktów prawnych. Jednym z najważniejszych jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły oraz placówki krajoznawstwa i turystyki.
Według tego aktu prawnego organizowanie wycieczek szkolnych przez szkoły oraz inne placówki oświatowej jest potrzebne, aby uczniowie mogli:
- poznawać kraj, środowiska przyrodnicze, tradycję, zabytki kultury,
- poznawać kulturę oraz język innych krajów,
- poszerzać wiedzę z kulturalnej, gospodarczej, kulturalnej oraz społecznej dziedziny życia,
- prowadzić zdrowy styl życia oraz podnieść sprawność fizyczną.
Tego typu aktywności pozaszkolne mają za zadanie również poprawić stan zdrowia uczniów, którzy pochodzą z terenów zagrożonych ekologicznie, przeciwdziałać zachowaniom ryzykownym, a także umożliwić uczniom poznanie zasad bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach.
Wycieczki krajoznawczo-turystyczne są organizowane podczas roku szkolnego, w ramach zajęć opiekuńczych oraz dydaktyczno-wychowawczych. Mogą przybrać formę wycieczki:
- przedmiotowej – inicjowana i realizowana jest przez nauczycieli, aby uzupełnić program,
- krajoznawczo-turystycznej o charakterze interdyscyplinarnym – najczęściej w celu zdobywania wiedzy na temat otaczającego środowiska,
- krajoznawczo-turystycznej o charakterze specjalistycznym – wymaga od uczniów przygotowania sprawnościowego, kondycyjnego, a także posługiwania się specjalistycznym sprzętem.
Najważniejsze przepisy prawne
Rozporządzenie zawiera wiele przepisów, jakie muszą zostać przestrzegane zarówno przez organizatorów, jak i kierowników oraz opiekunów wycieczki. Według przepisów:
- wycieczki mogą być organizowane w kraju oraz za granicą,
- zgodę na organizację wycieczki wydaje dyrektor szkoły, który zatwierdza kartę wycieczki (musi być do niej dołączona lista uczestników wraz z ważnymi danymi np. numerami telefonu do rodziców),
- w przypadku wycieczki zagranicznej kierownik oraz przynajmniej jeden opiekun musi znać język obcy umożliwiający komunikacje,
- zgodę rodziców na udział niepełnoletniego ucznia wyrażana jest w formie pisemnej,
- kierownik wycieczki oraz opiekunowie są wyznaczani przez dyrektora spośród grona pedagogicznego szkoły,
- opiekunem wycieczki może być może być osoba, która nie jest pracownikiem pedagogicznym szkoły – wyznaczona przez dyrektora szkoły.
Liczba opiekunów na wycieczce szkolnej – rozporządzenie
Drugim bardzo ważnym aktem prawnym regulującym wycieczki szkolne jest Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży. Według tego aktu prawnego, na wycieczce szkolnej liczba opiekunów musi być adekwatna do ilości uczestników. W świetle przepisów, jeden opiekun może przypadać maksymalnie na 20 uczestników powyżej 10. roku życia. W przypadku młodszych uczniów, jeden opiekun może sprawować nadzór nad nie więcej niż 15 dziećmi.
Dopuszczalna ilość zmienia się także, jeżeli w wycieczce biorą udział osoby niepełnosprawne. Według rozporządzenia, w wycieczce mogą uczestniczyć maksymalnie 2 osoby niepełnosprawne lub przewlekle chore, które zostają pod opieką jednego opiekuna. Jeśli wyjazd organizowany jest wyłącznie dla osób niepełnosprawnych, wówczas liczba uczestników pod opieką jednego wychowawcy wynosi tyle, ile w przypadku oddziałów specjalnych szkół.
Kurs na opiekuna wycieczek
Wszystkie najważniejsze aspekty prawne w kwestiach organizacyjnych i dokumentacji zostają poruszone podczas Kursu na opiekuna wycieczek przygotowanego przez Centrum Doskonalenia Zawodowego. Zainteresowani mogą zrealizować go bez wychodzenia z domu.
